Wat heb ik nu weer gedaan??

Thomas ( 11 jaar, ADHD) is nieuw in de klas. Hij heeft al twee scholen gehad waar het niet heel goed met hem ging. Hij vertoonde behoorlijk storend gedrag en had op beide scholen vaak ruzie met de leerkracht. Zij vonden hem heel druk en als hij daarop gewezen werd, was Thomas vrij brutaal. Thomas zelf vond overigens dat ze teveel op hem letten.

In groep 7 komt hij binnen, een nieuwe klas, een nieuwe school. Het schooljaar is dan al een half jaar oud. De eerste week blijkt dat Thomas inderdaad veel praat en nog vaker door de klas loopt. Opvallend is dat hij bij dat lopen eigenlijk niemand stoort, maar met zijn werk schiet het zo natuurlijk niet op. De leerkracht vermoedt dat Thomas erg goed is in toneelspelen. Hij is grappig en gevat in zijn antwoorden. Na schooltijd vraagt de leerkracht Thomas even te blijven. Die reageert heel defensief: “Wat heb ik nu weer gedaan? Ik deed toch niks? Waarom moet ik blijven?” Nadat de leerkracht rustig heeft uitgelegd dat hij gewoon even wil horen hoe hij zijn nieuwe school en klas vindt, wordt Thomas wat rustiger. Als hij daarna aan Thomas vraagt of hij samen met hem een klein toneelstukje wil opvoeren voor de klas, vindt Thomas dat te gek. Hij is dol op drama. De leerkracht vraagt of Thomas met hem voor wil doen hoe sommige kinderen reageren als ze een terechtwijzing krijgen omdat ze storend bezig zijn. Thomas mag lekker overdrijven. Hij vraagt ook of Thomas wil helpen samen te laten zien hoe je op een betere manier kan reageren. Thomas is echt heel verrast. Zo’n leuke opdracht krijgen wil hij elke dag wel. Hij is hier nog maar net en nu kiest de meester hem al uit voor zo’n gave opdracht. Het toneelstukje wordt een groot succes, want Thomas kan echt heel goed spelen en is ontzettend gevat. De klas ligt in een deuk en Thomas’ aanzien stijgt met sprongen. Het grappige is dat Thomas daarna, als hij zelf wel eens tot stilte wordt gemaand, zonder veel problemen aan dat verzoek voldoet. Uiteraard wel zolang hij het volhoudt.

Uit dit verhaal blijkt dat Thomas niemand wil storen: hij loopt wel veel, maar stoort er niemand mee. Hij kan alleen niet zo lang stilzitten. De leerkracht vermoedt een sterke kant van Thomas en pakt die aan om de groep één van Thomas’ goede kanten te laten zien. Hij zorgt er bovendien voor, dat Thomas bijna ongemerkt inzicht krijgt in hoe je kunt reageren bij een terechtwijzing. Thomas op zijn beurt merkt dat de leerkracht hem begrijpt en zijn goede eigenschappen waardeert. Hij, Thomas mag er zijn. En als je dan eens terecht wordt gewezen, weet je dat je misschien iets fout doet, maar niet fout bent. Dat maakt het een stuk leuker op school.

Als je denkt dat dit verhaal verzonnen is, heb je het mis. Thomas bestaat echt (zij het onder een andere naam) en dat jaar hadden Thomas en ik een heel gezellig jaar. Is werken aan gedrag ingewikkeld? Soms wel, maar lang niet altijd. De kern is geloven mogelijkheden. Vaak leiden verrassend kleine ingrepen tot verrassend goede oplossingen.

Anton Horeweg, is al meer dan 30 jaar leerkracht in het basisonderwijs en gedragsspecialist (Master SEN). Anton is auteur van de website www.gedragsproblemenindeklas.nl  en van de boeken Gedragsproblemen in de klas in het basisonderwijs en Gedragsproblemen in de klas in het voortgezet onderwijs ( Lannoocampus). Hij is trainer/ coach en spreekt op congressen, seminars en studiedagen.

Dit artikel verscheen eerder in de ADHD Glossy Suzan! (oktober 2015). http://www.adhdlifestylemagazine.nl/