Over mij

Mijn foto
Ik schrijf en geef lezingen over gedragsproblemen, gedrags- en ontwikkelingsstoornissen vanuit bijna 40 jaar onderwijservaring, een Master SEN studie en veel, véél leeswerk. Ik benader alles vanuit de vraag "Maar wat kan ik er nu mee in de klas?" Beknopte theorie en veel praktische handreikingen die je morgen al kunt toepassen in je klas. Zie ook www.gedragsproblemenindeklas.nl

vrijdag 21 januari 2022

Nature (?) vs. nurture

 Het is toch simpel?

‘Niemand mag aan je zitten als jij daar geen toestemming voor geeft.’ Hoe moeilijk kan het zijn? Blijkbaar heel erg moeilijk, gezien de recente onthullingen in de #metoo-affaire, #dossierdansmisbruik en nu de onthullingen bij #TheVoice en zelfs #thevoicekids. Kinderen en jongeren die lastig gevallen, aangerand en zelfs verkracht worden op plaatsen waar machtsverschil is, waar een afhankelijkheidsrelatie bestaat. Het moet te maken hebben met hoe wij opvoeden. Blijkbaar zijn we niet heel erg duidelijk.

Vogelvrij

Zolang jongens en mannen het idee hebben dat meisjes en vrouwen* een soort vrij beschikbaar wild zijn, doen we als opvoeders iets niet goed. Als een deel van je klas een onvoldoende heeft, zeg je ook niet dat die klas ‘gewoon niet wil leren.’ Je gaat kijken wat er aan je uitleg schort. Ik denk dat #educateyoursons een terechte hashtag is. Als jongens en mannen het blijkbaar normaal vinden dat je dicpicks kunt sturen omdat je ‘machtiger’ bent, als je dansers of kandidaten kunt aanranden omdat ze les van je krijgen of door jou gejureerd moeten worden, heeft de opvoeding in ieder geval voor een deel gefaald.

Sletten en stoere jongens

In welwillendheid verpakt komen dan ook de opmerkingen achteraf. 'Als ze het gemeld hadden, dan hadden we..' 'Die vrouwen en meisjes hadden het moeten melden.' 'Ze zeiden geen "nee", dus... HET MOET ANDERSOM. De mannen en jongens die dit doen, zouden geleerd moeten hebben dat ze dit niet in hun hoofd moeten halen.

Het is een beetje wat je terug ziet bij #sexting. Het meisje dat de foto naar haar vriendje stuurt is een slet. De jongens die haar exposen zijn stoer. ‘Goed dat ze die hoer te kijk zetten, had ze dat maar niet moeten doen.  Middelbare scholieren gaven aan hier niet over te praten op school, een recent onderzoek laat zien dat zelfs op de basisschool kinderen al denken dat het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen (waartoe je de bovenstaande ook mag rekenen), waarschijnlijk niet besproken mogen worden in de klas, omdat ze twijfelen of hun klasgenoten daarop zitten te wachten. Elf procent denkt zeker te weten dat ze er niet op zitten te wachten. Dat onderzoek ging trouwens of kindermishandeling en seksueel misbruik. We hebben jongens dus iets uit te leggen en te leren, maar misschien ten overvloede: ook de meisjes. Zij moeten leren dat zij (net als jongens) baas zijn over eigen lichaam en van anderen moeten afblijven als die dat willen.

'We' moeten het erover hebben: maar ik niet

Ik denk dat die kinderen gelijk hebben. Niemand zit er op te wachten, behalve als de daders beroemd zijn. Dan wordt er vol afschuw geroepen dat ze gestraft moeten worden. Dat moet bij gebleken schuld ook zeker zo zijn, maar dat heet curatief optreden. Wellicht moeten we iets meer op de preventie gaan zitten, zodat veel meisjes en jongens zulk leed bespaard blijft. De mensen waar het nieuws nu bol van staat, zijn niet eens het topje van een ijsberg. Het zijn kruimeltjes ijs. Er zijn onnoemelijk meer ‘naamloze’ daders en slachtoffers. Zij zouden geholpen zijn bij een betere uitdraging van wat gisteren mooi verwoord werd in #Boos. ‘Je blijft met je poten van iemand af die niet wil dat je aan hem zit.’ Grof? Misschien.

Neem je verantwoordelijkheid

Ouders en leraren zijn volgens mij de eerst aangewezenen om duidelijker uit te leggen dat je niet zomaar aan iemand zit. Die taak moeten we volgens mij echt serieuzer nemen, want het gaat te vaak fout. Misschien zit het in de natuur van de mens: als je machtiger bent, neem je wat je wil. Maar wij als samenleving moeten daar tegenwicht aan geven. Opvoeden dus.

* Voor de volledigheid: dit overkomt ook jongens en mannen! 

zondag 16 januari 2022

Toen ik onder mijn steen vandaan kwam

 

Toen ik onder mijn steen vandaan kwam

Het zou ook kunnen dat ik uit een ei kom. Zo voel ik me een beetje. Jeugdzorg en de misstanden, ik volgde ze niet, alleen als een kind op school ermee in aanraking kwam. Wat ik daarbij meestal vond, is dat er gewoon niet genoeg gebeurde (het is ook nooit goed hé?). Het duurde lang voordat kinderen hulp kregen. En met lang bedoel ik zelfs een schooljaar of nog langer.

 De documentaire Goede moeders (al best oud) had ik nooit gezien. Sorry, mijn fout. Ik heb met open mond en soms met tranen in mijn ogen zitten kijken hoe protocollen, miscommunicatie, doorverwijzen en goede bedoelingen elkaar in de weg zitten. Ik heb er geen oplossing voor, het is niet mijn vakgebied. Ik heb er wel een mening over en dat mag. Tenslotte hebben we ook zeventien miljoen bondscoaches en 17 miljoen virologen. Dat er iets niet goed is daar in de jeugdzorg, ondanks alle mensen daar die dat werk met hart en ziel doen, is volgens mij een eufemisme. Het kan toch niet zo zijn, dat al die documentairemakers (die zaken naar mijn weten grondig onderzoeken), het allemaal mis hebben?.

Wanhoopskreet van een moeder

Aanleiding  van dit alles was een mail van een ouder die hulp aan mij vroeg (geen idee waarom, ik weet niks van jeugdzorg), maar die ik wel heb geprobeerd op weg te helpen. Zo kwam ik in een facebook groep met de onheilspellende naam Stop Jeugdzorg, die ondanks de naam, volgens mij erg goed werk doen voor alle mensen die met hun hoofd tegen de muur van bureaucratie en vooringenomen wantrouwen lopen. Wat mij triggerde is dat deze ouder haar uit huis geplaatste jonge kind minder mocht zien. Volgens haar, wilde haar kind haar moeder juist wel zien. Een uit huis geplaatst kind minder zien: Hoe helpt dit het kind?

Eén kant van het verhaal

Ik weet ook wel, dat dit maar één kant van het verhaal is, maar in de documentaire ‘Goede moeders’ zag ik dat een deskundige schreef: ‘Ik wil uitdrukkelijk geen melding doen. Het gaat goed.’ Toch moest die deskundige melding doen, want protocol. Verplicht melden. Ter bescherming van het dan nog ongeboren kind waar dit over ging. Ik snap het. Dat laatste is sarcastisch. Sorry.

We moeten kinderen beschermen als hun ouders verkeerde dingen doen. Maar we moeten ze ook beschermen tegen ander onheil. Ik moest aan Jason denken, zo’n andere schokkende documentaire. En aan Alicia. Waar ik vroeger dacht ‘er zal wel meer aan de hand zijn’, denk ik dat nu toch op een andere manier. Er zal best veel aan de hand zijn, maar wie kijkt er naar de kinderen?

Affaires die allemaal op elkaar lijken

 De handelswijze getoond in Goede moeders, lijkt verdacht veel op de toeslagenaffaire, de bijstandsaffaire  en al die andere affaires waar de overheid en aanverwante instanties alles in protocollen gieten (want veilig en niks aan het toeval overlatend) en daarbij volledig voorbij gaan aan de mens voor wie het protocol bedoeld was.

Geef kinderen een stem

Wat me opviel bij Alicia, Jason en Goede moeders: nergens heeft het kind een stem. Ook in de gevallen die ik persoonlijk ken (en daarom niet als representatief kunnen worden beschouwd, maar misschien ook niet helemaal als toeval) werden kinderen nergens gehoord. Men zegt overal van wel. Het kind heeft daar recht op, dus dat doen we. Maar daar is dus niks (weinig?) van waar.

Schokkend

Wat ik het meest schokkend vond (en dat is een eufemisme) in deze documentaire, is dat kinderen vanuit school ‘ontvoerd’ worden. Je komt als kind nietsvermoedend naar school; een plek die veilig hoort te zijn. En ineens komen er een paar volwassenen die je mee uit logeren nemen. Indefinitely. En als het tegenzit voor altijd. Dat doet men om een scéne te vermijden. Pardon? Je zal het kind maar zijn dat geen afscheid van zijn moeder mag nemen. Dat is traumatiserend en barbaars. Ik heb er geen andere term voor. Uit huis plaatsing is sowieso meestal traumatiserend. Op deze manier denk ik ‘altijd.’

 Parallellen

Wat me verder opviel, is dat er parallellen zijn met het onderwijs. Ik zie partijen uiteindelijk de hakken in het zand zetten. Niemand luistert echt. Het protocol is heilig en veilig. De mens voor wie de veiligheid bedoeld is, wordt uit het oog verloren. Samen iets oplossen is bijzaak geworden. Hulp krijgen is niet langer het doel. Wat het doel dan wel is? Ik weet het werkelijk niet. Wel weet ik, dat de kinderen om wie het gaat, mooi in de aap gelogeerd zijn met zulke volwassenen om zich heen.

Oplossing

Net zoals in het onderwijs erkend moet worden dat schooltrauma bestaat, moeten we denk ik ook gaan erkennen dat er dingen fout gaan in de kinder- en jeugdbescherming. En net zoals we in het onderwijs vaker met kinderen moeten praten, zou dat in de jeugdzorg ook moeten gebeuren. Is dat de oplossing? Welnee. Maar het is wel een voorwaarde. Ik zei al, ik heb geen oplossing. Ik ben geen deskundige. Ik ben gewoon een van de zeventien miljoen jeugdzorgmedewerkers. Tot het voetbal begint: dan word ik weer bondscoach.