Op school noemde Nadia haar juf standaard ‘joef’. De leerkracht vond het schattig klinken, maar voor NT2-kinderen is het van groot belang dat ze (dubbel)klanken vanaf het begin goed leren uitspreken.331 Andere kinderen pestten Nadia met haar uitspraak.
'Ze kiezen er zelf voor'
Expatkinderen zijn de kinderen van expats (iemand die tijdelijk of permanent in een land verblijft met een andere cultuur dan die waarmee hij is opgegroeid), die meeverhuizen naar een ander land. Hun ouders kiezen wellicht, maar de kinderen zéker niet. Expatkinderen ontwikkelen aanpassingsvermogen om te ‘overleven’ in de verschillende culturen. Het aanpassingsvermogen wordt in eerste instantie gebruikt om geaccepteerd te worden. Expatkinderen kunnen moeite hebben om zich aan te passen aan de omgeving in hun thuisland, inclusief de cultuur, het onderwijssysteem329 en de sociale normen en waarden. Een verhuizing naar het buitenland is voor een kind vaak veel ingrijpender dan voor een volwassene.
Identiteitsontwikkeling
Kinderen zijn nog volop bezig om hun identiteit te ontwikkelen en daarbij hoort ook de ontwikkeling van een idee van herkomst – een idee van: ‘hier hoor ik thuis’.330 Soms verlangen ze naar de cultuur waarin ze zijn opgegroeid, waardoor ze heimwee hebben of zich afvragen of ze wel in Nederland horen. Anderen staan vaak niet stil bij deze aanpassingsproblemen, want voor degenen die hier bleven wonen, is deze familie ‘gewoon’ weer terug. Soms is er extra hulp op school nodig om de taal te leren of uitleg te krijgen over onze gewoontes en gebruiken.
Directeur Geert Simons van basisschool Reigerlaan: ‘In Eindhoven bereiden basisscholen zich voor op een toestroom van buitenlandse leerlingen. De verwachting is dat het aantal kinderen van kenniswerkers tussen nu en 2030 zal toenemen tot bijna vierduizend leerlingen. Bij de kleuters komt een derde uit het buitenland, bij de peuters al de helft.’333
Last
Expatkinderen kunnen last krijgen van klachten als:
• Somberheid en verdriet: het kind mist zijn vriendjes, zijn vorige huis, zijn sportclub, enzovoort.
• Eenzaamheid: het kind vindt het lastig nieuwe vriendjes te maken en voelt zich vaak alleen.
• Piekeren: het kind is erg stil, maakt zich zorgen, heeft concentratieproblemen of vindt het moeilijk in slaap te komen.
• Woede: het kind reageert zijn verdriet af met boosheid en woedeaanvallen.
• Angst en onzekerheid: het kind durft dingen niet alleen, is ineens erg verlegen of houdt zich meer dan anders op de achtergrond.
• Er kan ook sprake zijn van gedragsproblemen.
Hier geboren en teruggekomen of elders geboren en hier gekomen
Er zijn in Nederland ook veel expatkinderen die niet uit Nederland komen, maar juist vanuit het buitenland tijdelijk hier komen. Zij spreken de taal niet of nauwelijks en moeten uiteraard ook erg wennen aan ons land. Als je in verschillende landen opgroeit, is ‘thuis’ niet de plek waar je woont, maar zijn vooral de sociale contacten op een plek veruit het meest bepalend voor het idee van een thuis.332 Op school kun je daar op inspelen door vriendschap met de nieuwe klasgenoten te stimuleren en de eventuele problemen van deze kinderen niet te bagatelliseren, maar serieus te nemen. een ondersteunende leraar is ook hier goud waard.
Bron De traumasensitieve school. Anders kijken naar gedrag. Uitgeverij LannooCampus
