Een oase van rust

Een gewone ochtend in groep 8. De kinderen komen binnen, worden bij de deur begroet met een hand en hier en daar een kort praatje of losse opmerking. De meeste kinderen komen vrolijk binnen. Van Sanne kun je dat meestal niet zeggen; ze komt of binnen met een gezicht dat op zeven dagen onweer staat, of ze komt binnen met een gezicht dat uit steen gehouwen lijkt. Niets lees je daaraan af. Op goedemorgen reageert ze alsof het veel moeite kost dat woord eruit te persen.
Vandaag is de stenen Sanne er. Ze zegt goedemorgen, kijkt de leerkracht niet aan en gaat braaf in haar bankje zitten. Ze zit achteraan in de klas, met haar rug naar de muur, zodanig dat er niemand achterlangs kan lopen. Vanaf haar plekje heeft ze overzicht over de hele groep. Dat ze rustig zit is op zich opmerkelijk, want heel rustig is Sanne zelden. Als ze binnenkomt loopt ze meestal nog rond, onrustig, druk, soms geagiteerd. Vandaag is alles anders zo lijkt het. Ze gaat rustig zitten en begint als het half uurtje zelfstandig werken als inloop begint, gewoon aan haar werk.
Als de kinderen zo'n tien minuten bezig zijn en de leerkracht door die oase van rust loop, begint hij zich te verbazen. Het is echt helemáál stil. Dat gebeurt zelden sinds Sanne in de groep zit. Sanne is een kind met hechtingsproblemen. Haar gedrag lijkt een kruising tussen ODD, ADHD en ASS. Ze is "vrij duidelijk" aanwezig zeg maar.
Maar niet vandaag. Ze werkt, lijkt geconcentreerd (iets wat haar normaal gesproken heel veel moeite kost en eigenlijk ook nooit echt lukt) en maakt geen stampij. op eieren loopt hij verder, zich ondertussen afvragend wat hij hiermee moet doen. Laat hij het lekker zo en geniet hiervan? Of gaat hij naar Sanne toe en maakt haar een compliment? Dat laatste brengt absoluut het risico met zich mee dat het daarna meteen over is met het werk. Na enig aarzelen besluit hij toch tot het laatste. Hij loopt zachtjes naar Sanne toe en vertelt dat hij het supergoed vindt dat ze zo lekker bezig is. "Als je dat dit half uurtje volhoudt, mag je zomenteen wel even op de pc." Hij weet dat hij haar geen groter plezier kan doen dan met computertijd.

Er zijn een aantal redenen waarom de leerkracht toch naar Sanne ging. een kind met hechtingsproblemen heeft vrijwel voortdurend het gevoel dat het waardeloos is. Het gedrag is vaak grensoverschrijdend en echt contact maken met de leerkracht kost zo'n kind heel veel moeite. Als het al zover komt.
Door haar gedrag zijn er vaak veel negatieve interacties op een dag: conflicten met andere kinderen, terechtwijzingen van de leerkracht, kortom Sanne hoort en merkt vaak dat ze het weer niet goed doet. De leerkracht kiest er daarom voor haar tóch een compliment te gaan geven (met het risico dat het werken meteen over is). Hij laat Sanne merken dat hij haar ziet, dat hij ziet dat ze iets goeds doet. zijn boodschap is duidelijk "Jij mag er zijn."
Voor elk kind belangrijk, maar voor een kind met hechtingsproblemen nog veel  belangrijker, omdat die in hun diepste wezen zich niet gewenst voelen. Tegelijkertijd zorgt hun gedrag ervoor dat complimenten geven lastig is. Daarom moet je elke gelegenheid aangrijpen om te laten merken dat het kind oké is, er toe doet, er mag zijn of hoe je het wilt omschrijven. Of zoals dr. Thoomes-Vreugdenhil omschreef: een sensitieve houding moet de basishouding van elke leerkracht zijn tegenover kinderen met hechtingsproblemen.