Kent u Bartje? Hij komt uit het verhaal “Thuis is hij heel anders” van Arinka
Linders. (http://www.tourettenet.nl/columns-arinka/ander-kind)
En over Bartje wil de leerkracht wel even wat zeggen: “Bartje moet echt van school hoor. Gek word ik ervan.”
Stel je voor: Ouderavond. De ouders hebben de verwachting
dat alles in orde is. Ze weten wel dat hun kind een beetje anders is, maar lief
dat hij is! Dan begint het gesprek en valt hun mond open. “Tja, het gaat
eerlijk gezegd niet zo goed met Bartje in de klas. Misschien wordt het tijd om
toch eens over speciaal onderwijs na te denken.”
Zo zou de leerkracht de ouders kunnen overvallen tijdens de
tien minuten gesprekken. Vervolgens geeft hij een opsomming van wat Bartje
allemaal verkeerd doet. “Hij luistert niet, hij kan niet stilzitten, hij maakt
rare geluiden, is brutaal en hangt veel te vaak de lolbroek uit. Hij is een
grote stoorzender in de klas en iedereen wordt knettergek van hem. Dus Bartje
moet wijken voor de rest, want dit is een onhoudbare situatie en dat begrijpt u
zeker wel?”
Er is een vrij grote kans dat de ouders dit niet begrijpen.
En eigenlijk begrijp ik het ook niet. Want een aantal van de gedragingen van
Bartje zijn niet heel verschrikkelijk en een aantal gedragingen zijn misschien
aan te passen of te verhelpen, daar kom ik zo op terug. Waar het in de eerste
plaats over gaat, is dat als er in de beleving van de leerkracht zoveel aan de
hand is, er contact met de ouders had moeten worden gezocht. Misschien
herkennen ze een deel van het verhaal en hebben zij al een stukje van de oplossing
gevonden. Bovendien blijkt vaak dat bij gedrag dat moedwillig is, frequent
contact met de ouders helpt dit gedrag te reduceren. Overigens is de grote
vraag welk gedrag van Bartje moedwillig is.
Bartje blijkt Tourette te hebben. Nu is dat geen vrijbrief
voor elke gedraging, maar welke van de gedragingen komen eigenlijk door zijn
Tourette? Niet luisteren is geen kenmerk van Tourette. Het kan dus zijn dat
Bartje gewoon geen zin heeft om op te letten. Het kan ook zijn dat Bartje aandachtsproblemen
heeft. Dat komt wel voor in combinatie met Tourette. Het is dan goed om Bartje
aan te spreken met zijn naam tijdens de instructie en om een teken met hem af
te spreken om hem weer bij de les “te slepen.” Het niet kunnen stilzitten kun
je misschien oplossen door Bart loopjes te gunnen of om gewoon te accepteren
dat hij wat meer beweegt dan anderen. Je kunt best afspreken dat hij daarbij
anderen niet mag aanspreken. De rare geluiden zouden een symptoom van zijn
stoornis kunnen zijn. Daar kun je met de klas over praten. Als Bart daar niets
aan kan doen, is het gewoon het best die geluiden te negeren. Het goede nieuws
is: je went eraan. Mensen die langs een drukke spoorlijn wonen, horen op den
duur ook de treinen niet meer.
Bartje is brutaal. Geen symptoom van Tourette, maar van een
verstoorde relatie met de leerkracht. Als leerkracht kun je dan nagaan of je
teveel moppert op het kind of dat je een verkeerde opmerking hebt gemaakt. Je
kunt dat in een gesprek met het kind ook gewoon vragen. “Ik merk dat je vaak
geïrriteerd en boos doet als ik wat zeg. Doe ik iets verkeerd volgens jou?”
Grote kans dat je aanwijzingen krijgt om het probleem op te lossen samen.
Het clownesk gedrag kan voortkomen uit onzekerheid.
Misschien is Bartje bang dat hij gepest gaat worden met zijn Tourette en
probeert hij zo leuk gevonden te worden. Als Bartje merkt dat de leerkracht en
de groep hem accepteren zoals hij is, verdwijnt dat gedrag misschien. Het kan
ook zijn dat wat er in de klas gebeurt of niet gebeurt hem frustreert en dat
hij zo een uitlaatklep heeft gevonden. Bekijk of de eisen die je stelt aan hem
wel haalbaar zijn.
Moet Bartje dus van school? In ieder geval niet nu. Dat de
leerkracht “gek wordt van Bartje” is een leerkrachtprobleem. En dus niet van
Bartje. Gelukkig staan er voor de leerkracht wat ideeën in bovenstaand verhaal.
Er zijn nog best een aantal zaken te proberen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten