Toen ik onder mijn steen vandaan kwam

 

Toen ik onder mijn steen vandaan kwam

Het zou ook kunnen dat ik uit een ei kom. Zo voel ik me een beetje. Jeugdzorg en de misstanden, ik volgde ze niet, alleen als een kind op school ermee in aanraking kwam. Wat ik daarbij meestal vond, is dat er gewoon niet genoeg gebeurde (het is ook nooit goed hé?). Het duurde lang voordat kinderen hulp kregen. En met lang bedoel ik zelfs een schooljaar of nog langer.

 De documentaire Goede moeders (al best oud) had ik nooit gezien. Sorry, mijn fout. Ik heb met open mond en soms met tranen in mijn ogen zitten kijken hoe protocollen, miscommunicatie, doorverwijzen en goede bedoelingen elkaar in de weg zitten. Ik heb er geen oplossing voor, het is niet mijn vakgebied. Ik heb er wel een mening over en dat mag. Tenslotte hebben we ook zeventien miljoen bondscoaches en 17 miljoen virologen. Dat er iets niet goed is daar in de jeugdzorg, ondanks alle mensen daar die dat werk met hart en ziel doen, is volgens mij een eufemisme. Het kan toch niet zo zijn, dat al die documentairemakers (die zaken naar mijn weten grondig onderzoeken), het allemaal mis hebben?.

Wanhoopskreet van een moeder

Aanleiding  van dit alles was een mail van een ouder die hulp aan mij vroeg (geen idee waarom, ik weet niks van jeugdzorg), maar die ik wel heb geprobeerd op weg te helpen. Zo kwam ik in een facebook groep met de onheilspellende naam Stop Jeugdzorg, die ondanks de naam, volgens mij erg goed werk doen voor alle mensen die met hun hoofd tegen de muur van bureaucratie en vooringenomen wantrouwen lopen. Wat mij triggerde is dat deze ouder haar uit huis geplaatste jonge kind minder mocht zien. Volgens haar, wilde haar kind haar moeder juist wel zien. Een uit huis geplaatst kind minder zien: Hoe helpt dit het kind?

Eén kant van het verhaal

Ik weet ook wel, dat dit maar één kant van het verhaal is, maar in de documentaire ‘Goede moeders’ zag ik dat een deskundige schreef: ‘Ik wil uitdrukkelijk geen melding doen. Het gaat goed.’ Toch moest die deskundige melding doen, want protocol. Verplicht melden. Ter bescherming van het dan nog ongeboren kind waar dit over ging. Ik snap het. Dat laatste is sarcastisch. Sorry.

We moeten kinderen beschermen als hun ouders verkeerde dingen doen. Maar we moeten ze ook beschermen tegen ander onheil. Ik moest aan Jason denken, zo’n andere schokkende documentaire. En aan Alicia. Waar ik vroeger dacht ‘er zal wel meer aan de hand zijn’, denk ik dat nu toch op een andere manier. Er zal best veel aan de hand zijn, maar wie kijkt er naar de kinderen?

Affaires die allemaal op elkaar lijken

 De handelswijze getoond in Goede moeders, lijkt verdacht veel op de toeslagenaffaire, de bijstandsaffaire  en al die andere affaires waar de overheid en aanverwante instanties alles in protocollen gieten (want veilig en niks aan het toeval overlatend) en daarbij volledig voorbij gaan aan de mens voor wie het protocol bedoeld was.

Geef kinderen een stem

Wat me opviel bij Alicia, Jason en Goede moeders: nergens heeft het kind een stem. Ook in de gevallen die ik persoonlijk ken (en daarom niet als representatief kunnen worden beschouwd, maar misschien ook niet helemaal als toeval) werden kinderen nergens gehoord. Men zegt overal van wel. Het kind heeft daar recht op, dus dat doen we. Maar daar is dus niks (weinig?) van waar.

Schokkend

Wat ik het meest schokkend vond (en dat is een eufemisme) in deze documentaire, is dat kinderen vanuit school ‘ontvoerd’ worden. Je komt als kind nietsvermoedend naar school; een plek die veilig hoort te zijn. En ineens komen er een paar volwassenen die je mee uit logeren nemen. Indefinitely. En als het tegenzit voor altijd. Dat doet men om een scéne te vermijden. Pardon? Je zal het kind maar zijn dat geen afscheid van zijn moeder mag nemen. Dat is traumatiserend en barbaars. Ik heb er geen andere term voor. Uit huis plaatsing is sowieso meestal traumatiserend. Op deze manier denk ik ‘altijd.’

 Parallellen

Wat me verder opviel, is dat er parallellen zijn met het onderwijs. Ik zie partijen uiteindelijk de hakken in het zand zetten. Niemand luistert echt. Het protocol is heilig en veilig. De mens voor wie de veiligheid bedoeld is, wordt uit het oog verloren. Samen iets oplossen is bijzaak geworden. Hulp krijgen is niet langer het doel. Wat het doel dan wel is? Ik weet het werkelijk niet. Wel weet ik, dat de kinderen om wie het gaat, mooi in de aap gelogeerd zijn met zulke volwassenen om zich heen.

Oplossing

Net zoals in het onderwijs erkend moet worden dat schooltrauma bestaat, moeten we denk ik ook gaan erkennen dat er dingen fout gaan in de kinder- en jeugdbescherming. En net zoals we in het onderwijs vaker met kinderen moeten praten, zou dat in de jeugdzorg ook moeten gebeuren. Is dat de oplossing? Welnee. Maar het is wel een voorwaarde. Ik zei al, ik heb geen oplossing. Ik ben geen deskundige. Ik ben gewoon een van de zeventien miljoen jeugdzorgmedewerkers. Tot het voetbal begint: dan word ik weer bondscoach.