'Ik ga het vertellen!'

 

‘Ik ga het vertellen’. Als je iets weet over loyaliteit tussen kind en ouders, als je iets weet over het schuldgevoel en de schaamte die kinderen voelen als ze thuis mishandeld, verwaarloosd of misbruikt voelen, als je iets weet over de bedreigingen die kinderen soms meekregen om vooral hun mond te houden[1], dan snap je hoe ontzettend moedig het is als een kind zijn of haar mond durft open te doen tegen een ‘vreemde’ die daar niet op zit te wachten.

Zelfs als je die vreemde kent, is een behoorlijke kans dat je als kind niet geloofd wordt, omdat je ouders aardige, hardwerkende mensen zijn. En jij? Jij bent een kind waar toch al dingen aan op waren gevallen: je gedrag is niet altijd even goed, je schoolresultaten ook niet en in de les droom je regelmatig weg.

En, als ze je wel geloven, wordt het misschien allemaal nog erger. Misschien krijg je nog meer problemen thuis, misschien moeten je ouders naar de gevangenis, huilt je moeder zich dood of word jij in een weeshuis geplaatst en vind niemand jou meer leuk.

Over dat ‘er niet op zit te wachten’, dat is onderzocht. Zevenenveertig procent van de kinderen twijfelt of ze op school (klasgenoten, leerkracht) wel zitten te wachten op gesprekken over dit onderwerp. Elf procent weet het zeker: hier kun je op school niet mee aankomen.[2]

Zomaar wat gedachten die kinderen kunnen hebben, naast de gedachten dat de verwaarlozing, mishandeling of het misbruik ‘gewoon’ is, erbij  hoort, bij iedereen wel zo zal gaan of hun eigen schuld is omdat ze nu eenmaal een slecht kind zijn.

Trouwens, dit soort dingen gebeurt door enge kinderlokkers, mannen die uit bosjes springen of in een busje door de wijk rijden toch? ‘Meester! Daar rijdt een kinderlokker!’ Kinderen horen dingen van elkaar (en soms van volwassenen) die niet kloppen. Ze hebben geen referentiekader.

Daar kunnen we op school iets aan doen. De leerkracht maakt tijd, anderen de materialen. Zo is er bijvoorbeeld Schildje[3] voor groep 1 en 2, is er een prachtig boek verschenen over niet leuke geheimen: Sam en het niet-leuke geheim[4], is er een site die je met kinderen kunt bespreken: www.hulpbijkindermishandeling.nl  en is er Dit is een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap[5] voor groep 7 en 8. Zelfs voor het Voortgezet onderwijs en het mbo is er een boek: Niet jouw schuld. Een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap.[6]

---

[1] Bicanic, I & De Jong, A. (2017). Als je het vertelt dan…” Verbale dreigementen aan het adres van slachtoffers van seksueel misbruik. EMDR Magazine 15, 2020, p 30-32.

[2] C. Hoefnagels, S. Onrust, M. van Rooijen, H. Jonkman, A. van Spanje-Hennes, L.D. Breeman, Changing the classroom climate to lower the threshold for child abuse and neglect self-disclosure: a non-randomized cluster controlled trial, Children and Youth Services Review (2021), doi: https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2021.106196

[3] Schildje.nl

[4] Vaessen, W. & Melsen, P. (2023). Sam en het niet-leuke geheim. Vesper Publishing.

[5] Horeweg, A. (2022). Dit is een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap. 2^de druk, Pica.

[6] Horeweg, A. (2023). Niet jouw schuld. Een verschrikkelijk boek met een gouden boodschap. Pica.